دماسنج یا ترمومتر وسیله ای است که برای اندازه گیری حرارت و دما مورد استفاده قرار میگیرد.روش های اندازه گیری دما به صورت تماسی و غیرتماسی می باشد. ترمومتر مهم ترین کمیتی است که در واحد های صنعتی باید استفاده شود. در روش های تماسی از تماس یک سنسور که می تواند ترموکوپلی باشد استفاده می شود. از روش تماسی بیشتر در مدل های آنالوگ استفاده می شود. به این مدل ها دماسنج گازی نیز گفته می شود. در روش غیر تماسی هم معیار اندازه گیری مقدار تابش نور فروسرخ است. در معادلات فیزیکی معمولا از مقیاس کلوین استفاده می شود. این وسیله انواع مختلفی دارد که هر کدام برای کاربرد های خاصی مورد استفاده قرار میگیرند. دماسنج در بازه وسیعی از صنایع از پزشکی گرفته تا کولر خانه و صنعت مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع مدلهای ترمومتر
- ترمومتر دیجیتال (عقربه ای، صنعتی، قلمی) دارای قابلیت بیشترین بزرگ نمایی و دقت است. این مدل هم براساس استاندارد NIST است. در نگاه اول مانند مولتی متر است و دارای چند ورودی برای سنسور دما می باشد. صفحه ی نمایشگر برای نمایش دادن دما می باشد. از ویژگی های برتر ترمومتر دیجیتال قابل حمل بودن و امکان تست در چندین مکان می باشد. ترمومتر عقربه ای دارای کیج دمای عقربه ای می باشد که این گیج برای محافظت سنسور اندازه گیری دما است.
- ترمومترلیزری برای تعیین کردن گستره ی دمای روی اجسام استفاده می شود. تشعشعات لیزری ساطع شده از سطوح مختلف را براساس دما نشان می دهد. لیزر داخل ترمومتر نشانه ی اندازه گیری دما نمی باشد.
- ترمومترجیوه ای همانطور که گفته شد در آن از مایع جیوه استفاده می شود.
- ترمومتر الکلی ساختار عملکرد این ترمومتر هم مانند جیوه ای است. با این تفاوت که مایع درون آن به جای جیوه، الکل است.
- ترمومتر پزشکی برای اندازه گیری دمای بدن استفاده می شود.
- ترمومتربی متال از نوع تماسی می باشد و پرمصرف ترین نوع دماسنج آزمایشگاهی می باشد. در وسایلی مثل ترموستات اتو یا سماور کاربرد دارد. رنج دمایی ترمومتر بی متال از منفی ۴۰ تا ۳۰۰ درجه می باشد.
- ترمومتر تماسی ترموکوپل دار
- ترمومتر تفنگی مانند ترمومتر لیزری می باشد و مثل تفنگ به سمت هدف یا هدف داغ نشانه گذاری می کند.
- ترمومتر گازی به ترمومتر دیجیتال هم معروف است. یک نوع فشار سنج محسوب می شود. سیستم کاری به این حالت است که باتوجه به افزایش فشار در افزایش دما در حجم ثابت با اندازه گیری این فشار و کالیبره آن بر حسب دما،مقدار دما را اندازه گیری می کند.
- ترمومتر مادون قرمز تمام اجسام اشعه ی مادون قرمز ساطع می کنند که در ترمومتر مادون قرمز میزان و شدت آن با دمای اجسام متناسب است.
- ترمومتر واکسن به وسیله ی CDC یا آژانس ها گذاشته شده و مطابق با استاندارد های NIST درجه بندی شده است.
- ترمومتر آسفالت
- ترمومتر شیشه ای با ریزترین شیشه ها که تحت استاندارد های ایزو ۲۰۰۱ هستند در یک کالیبراسیون آزمایشگاهی مجاز و کیفیت بالا تولید شده اند.